پست برق فشار قوی

پست­ برق فشار قوی

پست برق فشارقوی (high voltage substations)، مجموعه تجهیزاتی است که در مسیر تولید، انتقال یا توزیع برق قرار می گیرد و ولتاژ یا همان توان الکتریکی را با توجه به نیازهای متفاوت مراکز مصرف کننده برق به مقادیر بالاتر یا پایین‌تر تغییر می‌دهد. بنابراین، هدف اصلی از احداث پست های فشارقوی امکان انتقال نیروی برق از نیروگاه ها به مراکز توزیع برق و سپس محل های مصرف مانند مراکز صنعتی،‌ تجاری و شهری است.

انواع پست های فشار قوی

پست های برق بر اساس عواملی نظیر وظیفه و رده ولتاژی،‌ محل قرارگیری تجهیزات،‌ نو ع عایق و … مشخص می شوند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

بر اساس وظیفه

‌پست های فشار قوی بر اساس کاری که انجام می دهند به انواع مبدل (افزاینده یا کاهنده ولتاژ) و یا کلیدزن تقسیم بندی می شوند. پست های افزاینده که به پست های نیروگاهی نیز معروف هستند، با افزایش ولتاژ انرژی تولید شده در ژنراتورهای نیروگاه که در حدود 6 کیلو ولت به بالا می باشد، امکان انتقال پرقدرت آن را تا پست های فوق توزیع فراهم می کنند به طوری که ولتاژ در طول شبکه تا 400 کیلو ولت می رسد. پس از آن، ‌پست های کاهنده، در مسیر انتقال،‌ با کاهش ولتاژ تا حدود20 کیلو ولت، امکان توزیع نیروی تولیدشده را به مراکز شهری و صنعتی مهیا می نمایند. پست های کلید زن اما، بدون کاهش و یا افزایش ولتاژ، خطوط مختلف در شبکه را به هم مرتبط می کنند و قدرت مانور شبکه را افزایش می دهند. گاهی پست های برق به شکل ترکیبی هم عمل می کنند؛ به فرض قسمتی از پست نیروگاهی با کاهش ولتاژ، عمل توزیع را هم انجام می دهد.

بر اساس محل استقرار تجهیزات پست

همانطور که بارها در روی زمین و فضای باز شاهد تجهیزات پست های برق بوده ایم،‌ برخی از آنها نیز در فضاهای بسته و یا سرپوشیده قرار می گیرند. بر این اساس،‌ پست های برق به انواع پست های داخلی (indoor) و پستهای خارجی (outdoor) می شود. نوع دیگری از پست های فشار قوی،‌ پست سیار (mobile substations) است که می تواند به صورت موقت جایگزین یک پست دائمی شود. تجهیزات این نوع پست ها به همراه یک دستگاه ترانسفورماتور روی یک یا چند تریلی نصب می شوند تا به سادگی بتوانند از مکانی به مکان دیگر منتقل شوند.

دلایل استفاده از پست های برق سیار

• زمانی که امکان احداث پست دایمی وجود ندارد
• هزینه و زمان احداث پست ثابت بالا و طولانی است
• لزوم تعمیرات دوره ای پست های ثابت
• آسیب دیدن پست محلی به دلیل حوادث طبیعی مانند سیل،‌ زلزله و غیره.

بر اساس عایق

پست های برق بر اساس عایق مورد استفاده برای ایمن کردن تجهیزات و بخش های حامل ولتاژ، به دو دسته پست های هوایی (Air insulated Substation, AIS) و پست های گازی (Gas insulated Substation, GIS) تقسیم می شوند. عایق مورد استفاده در پست های هوایی، هوا و عایق مورد استفاده در پست های گازی، گازی با نام هگزا فلوئورید گوگرد(SF6) می باشد.

مزایا و معایب عایق هوا و گاز

در صورت استفاده از هوا بعنوان عایق، تجهیزات پست برق می ‏بایست با فواصل بیشتری کنار هم قرار بگیرند اما در مورد عایق گازی بدلیل اینکه قطعات حامل برق درون محفظه هایی که از گاز پرشده اند قرار می گیرند، ‌فاصله تجهیزات کمتر و مکان مورد نیاز کوچک‏تر خواهد بود که این موضوع برای پست هایی که در مکان های شهری با تراکم و ارزش زمین بالا احداث می شوند، دارای اهمیت است. ازطرفی تغییرات جوی و آلودگی هوا می تواند تجهیزات را دچار فرسایش یا آسیب کند که این امر در مورد عایق گازی صادق نیست.

گاز هگزا فلوئوریدگوگرد(sf6)

گاز هگزا فلوئوریدگوگرد(sf6)  غیرسمی، ‌بی بو، بیرنگ و غیرقابل اشتعال است و خاصیت خاموش کنندگی جرقه در آن بسیار بیشتر از هوا است و البته هزینه سنگین تری را هم نسبت به عایق هوا دربردارند. نکته قابل توجه آنست که در برخی پست ها، می توان از دو عایق هوا وگاز بطور ترکیبی استفاده کرد.

اجزای پست برق فشار قوی

یک پست فشارقوی دارای تجهیزات سویچ، سیستم‌های حفاظت، کنترل و همچنین یک یا چند ترانسفورماتور است. از دیگر موارد موجود در اجزای پست برق می‌توان تجهیزات نگهدارنده پایان خط، تابلوی فشار قوی، تابلوی فشار ضعیف، جرقه‌گیر، سیستم کنترل، سیستم زمین و سیستم‌های اندازه گیری را نام برد. برخی از این تجهیزات کار اصلی پست برق را انجام می دهند و بخشی هم برای حفاظت و کنترل و نظارت بر عملکرد آن استفاده می شوند مانند:حفاظت پست های برق از صاعقه و یا آتش سوزی های محتمل. متخصصان برق، با در نظر گرفتن شرایط محیطی و فنی، ‌نقشه و نحوه قرارگیری اجزای پست برق فشارقوی را طراحی می‏کنند. از آنجا که نوع چیدمان مذکور، برقابلیت اطمینان، ایمنی، ‌ابعاد و هزینه تمام شدهی پست موثر است، دانش، تخصص و تجربه بالایی می طلبد.

فعالیت های شرکت پیمابرق در زمینه پست های برق فشارقوی

شرکت پیمابرق از بدو تأسیس بخش مهمی از فعالیت های خود را به طراحی و توسعه، تأمین تجهیزات و اجرای پست برق در کلیه رده های ولتاژی (63 تا 400 کیلو ولت) اختصاص داده است. به طور کلی، در این شرکت برای طراحی پست های برق علاوه بر تجربه و توان تخصصی،‌ آگاهی از انتظارت مشتریان که معمولاً شرکت­های برق منطقه­ای هستند، عاملی تعیین کننده می باشد. در این راستا، در طراحی و اجرای پروژه ها به استانداردهای وزارت نیرو که در زمینه  انواع پست های برق و سطوح ولتاژی آن تهیه و تدوین شده و در اختیار علاقه مندان به طراحی و ساخت پست های برق قرار می گیرد، استناد می شود.همچنین با توجه به نوع تجهیزات به کارگرفته شده در احداث یک پست، شرکت پیمابرق از نرم افزارهای رایج برای طراحی و محاسبات اجزای پست های برق و تعیین مقادیر و مشخصات پایه تجهیزات استفاده های بسیاری می کند. به کارگیری انواع نرم افزارها و نقشه های پایه برای تسریع فرایند تهیه جزییات طرح، سفارش، خرید تجهیزات اساسی، تأمین نیازمندی های اجرایی و تهیه نقشه یابی تفصیلی از اهمیت بالایی برخوردار است.

گفتنی است پروژه های انجام شده شرکت پیمابرق در این زمینه، به 55 پست برق می رسد که از این بین می توان به طراحی، تامین تجهیزات و نصب پست 400 کیلوولت همدان، نصب پست گازی (GIS) 230 کیلوولت در شوش،  طراحی و نصب پست های سیار 20/63 کیلوولت در آبسرد دماوند و طالقان اشاره کرد. برای مشاهده عناوین پروژه پست های برق فشار قوی و اطلاعات بیشتر کلیک کنید. در حال حاضر نیز، شرکت پیمابرق، طراحی، تأمین تجهیزات و نصب دو دستگاه پست سیار 132 کیلوولت در تبریز و حومه و همچنین تأمین تجهیزات و توسعه پست برق 132 کیلوولت زرینه رود از توابع آذربایجان غربی را در دست اجرا دارد.